Thai ngôi mông nghĩa là mông hoặc chân bé hướng xuống dưới. Tỉ lệ gặp khoảng 3–4% ở cuối thai kỳ. Cách theo dõi sẽ khác với ngôi đầu. Nhận biết sớm dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông giúp mẹ đi viện đúng lúc. Từ đó giảm biến chứng cho mẹ và bé.
Dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông là gì?
Các dấu hiệu chung vẫn giống chuyển dạ bình thường. Tuy nhiên cảm nhận có thể hơi khác vì đầu bé ở trên cao.
- Cơn co tử cung đều và đau tăng dần.
- Ra nhầy hồng hoặc ít máu âm đạo.
- Vỡ ối tự nhiên hoặc rỉ ối.
- Cảm giác nặng tức vùng chậu nhưng cao hơn so với ngôi đầu.
- Thai máy đổi kiểu. Có thể bé đạp ở vị trí thấp hơn.
Nhiều mẹ hỏi: “Làm sao phân biệt riêng cho ngôi mông?” Hãy lưu ý các điểm dưới đây.
- Khi khám trước đó đã xác định ngôi mông.
- Lúc có cơn co, phần ấn căng ở đáy tử cung thường là đầu.
- Khi vỡ ối, nước ối có thể có phân su sớm.
- Có thể thấy mông hoặc chân lọt trước khi đầu lọt.
Như vậy, “dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông” về cơ bản là cơn co đều, ra nhớt hồng, vỡ ối. Cảm giác nặng bụng dưới có thể khác do vị trí thai.
Khi nào phải đi viện ngay?
- Cơn co 5 phút một lần trong 1 giờ.
- Vỡ ối, dù ít hay nhiều.
- Ra máu đỏ tươi.
- Thai ít đạp hơn rõ rệt.
- Đau bụng dữ dội kèm choáng, hoa mắt.
Ngôi mông có nguy cơ sa dây rốn khi vỡ ối. Vì thế, nếu nghi vỡ ối, mẹ nên nằm nghiêng trái và đến viện ngay.
Tại sao cần chú ý hơn khi thai là ngôi mông?
- Đầu bé là phần to nhất. Khi đầu ra sau cùng, nguy cơ kẹt đầu tăng lên.
- Cổ tử cung cần mở tốt và cơn co phải hiệu quả.
- Cần bác sĩ, nữ hộ sinh có kinh nghiệm theo dõi sát.
- Chuẩn bị phương án sinh mổ khi có chỉ định.
Mục tiêu là an toàn cho mẹ và bé. Do đó nhận biết sớm “dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông” giúp quyết định nhập viện kịp thời.
Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ làm gì?
- Khai thác thời điểm bắt đầu cơn co và dịch âm đạo.
- Khám bụng, nghe tim thai, đánh giá ngôi, thế, ước lượng cân nặng.
- Siêu âm kiểm tra đầu gập hay ngửa, kiểu mông, dây rốn, nước ối.
- Theo dõi tim thai liên tục bằng CTG.
- Đánh giá cổ tử cung: độ mở, xóa, ngôi lọt.
Tùy kết quả, bác sĩ sẽ tư vấn sinh ngả âm đạo có chọn lọc hay mổ lấy thai.
Sinh thường ngôi mông có được không?
Có thể, nhưng phải chọn lọc kỹ.
Điều kiện thường cân nhắc:
- Thai đơn, đủ tháng, ước lượng cân nặng trung bình.
- Đầu gập tốt, không ngửa.
- Cổ tử cung mở tốt, cơn co hiệu quả.
- Khung chậu mẹ phù hợp.
- Ekip có kinh nghiệm, có sẵn phương án mổ khẩn.
Nếu không đủ điều kiện, bác sĩ sẽ khuyến nghị mổ chủ động. Quyết định dựa trên an toàn trước hết.
Dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông diễn tiến ra sao?
- Giai đoạn đầu: cơn co chưa đều. Mẹ thấy nặng bụng dưới.
- Giai đoạn hoạt động: cơn co mạnh hơn và sát nhau. Cổ tử cung mở nhanh hơn.
- Giai đoạn rặn: mông hoặc chân có thể ra trước. Đầu ra sau cùng.
- Sau sinh: theo dõi chảy máu, co hồi tử cung và hô hấp trẻ.
Trong mọi giai đoạn, theo dõi tim thai là chính. Bất thường sẽ được can thiệp kịp thời.
Lưu ý quan trọng cho mẹ có thai ngôi mông
Khám thai đều, đặc biệt mốc 30–32 tuần và 36–37 tuần.
Tập thở, giữ bình tĩnh khi có cơn co.
Không tự di chuyển xa khi vỡ ối. Hãy gọi người nhà hoặc xe cấp cứu.
Mang theo hồ sơ khám thai khi vào viện.
Hỏi trước cơ sở dự định sinh về kinh nghiệm xử trí ngôi mông.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông khác gì ngôi đầu?
Khác chủ yếu ở cảm nhận vị trí nặng tức và đường lọt của phần mông hoặc chân. Quy trình theo dõi vẫn như chuyển dạ thường. Bác sĩ sẽ siêu âm và theo dõi sát hơn.
Ngôi mông có tự xoay thành ngôi đầu ở cuối thai kỳ không?
Có thể xoay trước 36 tuần. Sau 36–37 tuần, khả năng tự xoay giảm. Bác sĩ có thể cân nhắc xoay ngoài nếu phù hợp.
Vỡ ối khi ngôi mông có nguy hiểm hơn không?
Nguy cơ sa dây rốn cao hơn. Mẹ cần nằm nghiêng, hạn chế đứng lên và tới viện ngay.
Có cần mổ chủ động không?
Phụ thuộc nhiều yếu tố: cân nặng thai, kiểu ngôi mông, đầu gập hay ngửa, tiền sử sinh nở, tình trạng mẹ và bé. Bác sĩ sẽ tư vấn phương án an toàn nhất.
Kết luận
Nếu mẹ từng được chẩn đoán ngôi mông, hãy chuẩn bị kế hoạch sinh cùng bác sĩ. Khi xuất hiện dấu hiệu chuyển dạ của thai ngôi mông, hãy đến cơ sở sản khoa uy tín ngay để được theo dõi và xử trí an toàn.
Tham khảo thêm bài viết tại đây
