Bổ sung acid folic trước khi mang thai: Lợi ích, liều lượng và lưu ý

Bổ sung acid folic trước khi mang thai là khuyến nghị của hầu hết các tổ chức y tế lớn trên thế giới, vậy:

Acid folic là gì và vì sao cần thiết?

Acid folic (vitamin B9) là một vitamin nhóm B tan trong nước. Nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo DNA, RNA, hình thành tế bào máu và phát triển hệ thần kinh. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, đặc biệt là trước khi ống thần kinh của thai nhi khép lại (26–28 ngày sau thụ tinh), acid folic giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh (NTDs) như vô sọ, nứt đốt sống.

Nếu chỉ dựa vào chế độ ăn, nhiều phụ nữ khó đạt được lượng acid folic cần thiết. Vì vậy bổ sung acid folic là khuyến nghị của hầu hết các tổ chức y tế lớn trên thế giới.

Bổ sung acid folic trước khi mang thai bao lâu?

Các chuyên gia khuyến cáo nên bắt đầu bổ sung ít nhất 1 tháng trước khi mang thai. Lý do là vì:

• Ống thần kinh hình thành và đóng rất sớm. Khi nhiều người chưa biết mình mang thai.
• Khoảng 50% trường hợp mang thai là ngoài kế hoạch. Nên chuẩn bị từ sớm sẽ giúp bảo vệ tốt nhất cho thai nhi.
• Acid folic không dự trữ lâu trong cơ thể. Cần bổ sung liên tục để duy trì mức tối ưu.

Liều lượng bổ sung acid folic trước khi mang thai

Tùy theo nguy cơ dị tật ống thần kinh, liều acid folic được khuyến cáo khác nhau:

• Nguy cơ thấp: 0,4 mg/ngày, bắt đầu ≥1 tháng trước khi có thai. Duy trì suốt thai kỳ và 4–6 tuần sau sinh hoặc cho đến khi kết thúc cho con bú.
• Nguy cơ cao (đã từng sinh con bị dị tật ống thần kinh, bản thân hoặc chồng mắc dị tật này, bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh lý đường ruột gây kém hấp thu, đang dùng thuốc chống động kinh, đái tháo đường type 1 hoặc type 2…): 4 mg/ngày từ 1–3 tháng trước khi có thai đến hết 12 tuần đầu, sau đó giảm xuống 0,4 mg/ngày.

Nguồn bổ sung acid folic trước khi mang thai

• Thực phẩm tự nhiên: gan bò, rau lá xanh đậm (rau bina, cải bó xôi), đậu Hà Lan, đậu lăng, bơ, trứng, sữa.
• Thực phẩm tăng cường: bột mì, bánh mì, mì ống, ngũ cốc ăn sáng (được bổ sung acid folic trong quá trình sản xuất).
• Thực phẩm chức năng: viên acid folic đơn, viên đa vitamin, vitamin tổng hợp cho bà bầu.

Dù ăn nhiều thực phẩm giàu folate, việc uống bổ sung acid folic vẫn cần thiết để đảm bảo đủ liều phòng ngừa dị tật.

Lợi ích khác ngoài phòng ngừa dị tật ống thần kinh

Ngoài giảm nguy cơ NTDs, bổ sung acid folic trước và trong thai kỳ có thể:

• Giảm một số dị tật bẩm sinh khác. Ví dụ như sứt môi, hở hàm ếch, dị tật tim bẩm sinh, dị tật đường tiết niệu.
• Hỗ trợ quá trình tạo máu, giảm nguy cơ thiếu máu hồng cầu to.
• Có thể giúp giảm nguy cơ sinh non, sảy thai và cải thiện phát triển trí não ở trẻ (mặc dù cần thêm nghiên cứu).

Những lưu ý quan trọng khi bổ sung acid folic trước khi mang thai

Không bỏ qua giai đoạn trước khi mang thai. Uống ngay khi có kế hoạch sinh con hoặc thuộc nhóm tuổi sinh sản.

Duy trì đều đặn hàng ngày. Uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày, có thể uống cùng hoặc sau bữa ăn.

Kết hợp chế độ dinh dưỡng cân đối. Uống bổ sung không thay thế cho bữa ăn lành mạnh.

Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang mắc bệnh mạn tính hoặc sử dụng thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa folate.

Kết luận

Bổ sung acid folic trước khi mang thai là bước chuẩn bị đơn giản. Nhưng nó mang lại lợi ích to lớn. Giúp giảm đáng kể nguy cơ dị tật ống thần kinh và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi. Để đạt hiệu quả tối ưu, phụ nữ nên bắt đầu uống ít nhất 1 tháng trước khi có thai. Duy trì suốt thai kỳ và kết hợp với chế độ ăn giàu folate.

Tham khảo thêm bài viết sau nhé