Vì sao mẹ cần biết cách đếm cử động thai
Cử động thai là dấu hiệu cho thấy em bé đang khỏe mạnh và phát triển bình thường trong bụng mẹ.
Khi thai giảm cử động, đó có thể là cảnh báo sớm của tình trạng thiếu oxy, suy thai hoặc nhau thai hoạt động kém. Vì vậy, hiểu cách đếm cử động thai đúng sẽ giúp mẹ chủ động phát hiện sớm bất thường và đến cơ sở y tế kịp thời.
Khi nào nên bắt đầu đếm cử động thai
Mẹ có thể bắt đầu cảm nhận thai máy từ tuần 16–20 của thai kỳ.
Mẹ mang thai lần đầu có thể muộn hơn một chút.
Từ tam cá nguyệt thứ hai trở đi, nên quan sát đều đặn mỗi ngày để nhận ra nhịp điệu cử động riêng của con.
Chuẩn bị trước khi đếm cử động thai
Để việc đếm chính xác, mẹ nên:
- Chọn thời điểm bé hay hoạt động nhất, thường là sau bữa ăn hoặc buổi tối.
- Ăn nhẹ hoặc uống một ly nước mát trước khi bắt đầu.
- Nằm nghiêng trái để máu nuôi con tốt hơn.
- Tắt TV, để điện thoại im lặng, tập trung cảm nhận cử động của bé.
Cách đếm cử động thai – hai phương pháp phổ biến
4.1. Phương pháp “đếm đến 10” (Count to 10)
Đây là phương pháp phổ biến và dễ thực hiện:
- Mẹ nằm nghiêng trái và bắt đầu đếm mỗi lần bé đá, xoay, nấc hoặc duỗi người.
- Mục tiêu: 10 cử động trong vòng tối đa 2 giờ.
- Nếu sau 2 giờ mà chưa đạt đủ 10, mẹ nên liên hệ ngay bác sĩ hoặc đi khám.
Phần lớn thai khỏe mạnh đạt mốc 10 cử động chỉ trong 20–30 phút.
4.2. Phương pháp đếm trong 1 giờ
- Mẹ chọn 1 giờ rảnh, nằm yên và tập trung.
- Mốc an toàn: ít nhất 4 cử động trong 1 giờ.
- Nếu ít hơn, nằm nghiêng trái thêm 1 giờ và đếm lại.
- Vẫn dưới ngưỡng, nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra.
Những gì được tính là một cử động thai
Đá chân, xoay người, nấc, giật mình, vươn vai đều được tính.
Không tính cơn gò tử cung của mẹ.
Mỗi lần cảm nhận rõ một chuyển động được tính là một cử động.
Các yếu tố ảnh hưởng đến cảm nhận cử động thai
Một số yếu tố khiến mẹ cảm nhận kém hơn:
- Nhau bám mặt trước che bớt cảm giác.
- Tư thế ngồi hoặc đứng khiến khó cảm nhận.
- Mẹ bận rộn, căng thẳng hoặc thiếu tập trung.
- Hút thuốc, dùng thuốc an thần, rượu bia làm giảm cử động thai.
- Bé đang ngủ, thường kéo dài 20–40 phút, cũng làm thai ít máy tạm thời.
Bao nhiêu là bình thường?
Mỗi em bé có “mẫu” vận động riêng.
Quan trọng nhất là so sánh với nhịp độ thường ngày của chính bé.
Nếu mẹ thấy giảm rõ rệt số lần thai máy, đặc biệt trong 2 giờ mà con không cử động, cần đi khám ngay.
Thai khỏe thường duy trì cử động ổn định đến cuối thai kỳ, không giảm dù bụng mẹ to hơn.
Khi nào cần đến bác sĩ ngay
- Không cảm nhận được cử động thai trong 2 giờ sau khi đã đếm đúng cách.
- Thai máy yếu hơn rõ so với những ngày trước.
- Kèm đau bụng, ra máu âm đạo, vỡ ối, nhức đầu nhiều hoặc phù nhanh.
- Thai từ 37 tuần trở lên mà vẫn giảm cử động kéo dài.
Bác sĩ sẽ làm gì khi mẹ báo giảm cử động thai
Khi mẹ đến khám vì giảm cử động thai, bác sĩ sẽ:
- Nghe tim thai bằng Doppler để xác định tình trạng sống.
- Làm Non-stress test (NST) – theo dõi nhịp tim thai trong 20–40 phút.
- Siêu âm thai để đánh giá: hoạt động, nước ối, trương lực, nhịp thở thai và tăng trưởng.
- Nếu cần, làm Doppler mạch rốn để kiểm tra tuần hoàn máu.
- Với trường hợp nghi ngờ thiếu máu thai hoặc xuất huyết mẹ-con, có thể làm thêm xét nghiệm Kleihauer–Betke.
Xử trí sau khi kiểm tra
Nếu kết quả bình thường và thai máy trở lại, mẹ tiếp tục theo dõi tại nhà.
Nếu giảm cử động thai kéo dài dù xét nghiệm bình thường, bác sĩ có thể chỉ định:
- Siêu âm và NST 2 lần/tuần.
- Với thai ≥39 tuần, có thể chủ động chấm dứt thai kỳ để an toàn cho bé.
Nếu kết quả bất thường, sẽ được xử trí khẩn tùy tình trạng.
Câu hỏi thường gặp
Đếm cử động thai vào lúc nào tốt nhất?
Buổi tối, sau ăn hoặc khi mẹ nằm nghỉ. Đây là lúc bé hoạt động nhiều nhất.
Thai lớn rồi, bụng chật nên con ít máy phải không?
Không đúng. Thai khỏe vẫn cử động đều, chỉ thay đổi kiểu cử động (trượt, xoay, duỗi nhẹ) chứ không giảm số lần.
Có ứng dụng đếm cử động thai không?
Hiện có nhiều app như “Count the Kicks” giúp mẹ ghi lại mỗi lần bé máy và nhắc giờ đếm. Tuy nhiên, cảm nhận trực tiếp vẫn quan trọng nhất.
Mẹo giúp đếm cử động thai dễ hơn
Đặt nhẹ tay lên bụng để cảm nhận rõ hơn.
Nếu bé yên lặng, mẹ có thể uống nước mát hoặc đổi tư thế.
Tránh vừa đếm vừa dùng điện thoại, vì dễ mất tập trung.
Giữ tinh thần thoải mái, vì stress cũng làm bé ít cử động hơn.
Tóm tắt ngắn gọn
Bắt đầu theo dõi cử động thai từ tuần 20.
Đếm 10 cử động trong 2 giờ khi nằm nghiêng trái.
Nếu giảm cử động thai hoặc không đạt đủ 10, hãy đến khám ngay.
Thai khỏe = Thai cử động đều đặn và có nhịp riêng ổn định.
Tham khảo thêm bài viết khác tại đây
