RSV là gì? Vì sao cần tiêm trong thai kỳ
RSV là virus gây viêm tiểu phế quản và viêm phổi. Trẻ sơ sinh có nguy cơ nhập viện cao trong mùa dịch. Tiêm vắcxin RSV cho mẹ bầu giúp bé nhận kháng thể thụ động xuyên nhau thai. Bé được “che chở” ngay sau sinh.
Thời điểm vàng: tuần 32–36
CDC khuyến nghị một liều Abrysvo từ 32 tuần 0 ngày đến 36 tuần 6 ngày. Đây là cửa sổ tối ưu để tạo kháng thể và truyền sang thai.
Sau 36 tuần 6 ngày, mẹ không nên tiêm vì không kịp hình thành và truyền kháng thể. Khi đó, bé nên được nirsevimab ngay đầu mùa RSV.
Ở nhiều vùng, mùa RSV rơi vào thu – đông. Tiêm trước mùa giúp bé an toàn suốt 6 tháng đầu đời.
Vắc xin nào dùng cho mẹ bầu?
Pfizer Abrysvo (RSVpreF) là vắc xin dành cho thai kỳ. Liều đơn. Tiêm bắp.
Vắc xin RSV khác (Arexvy, mResvia) dùng cho người lớn theo độ tuổi và nguy cơ, không dùng trong thai kỳ.
Hiệu quả bảo vệ cho trẻ
Thử nghiệm trên >7.000 thai phụ: tiêm RSVpreF trong thai kỳ giảm rõ rệt bệnh hô hấp dưới do RSV ở trẻ sơ sinh. Giảm cả ca nặng cần chăm sóc y tế.
Bảo vệ khởi phát sau khoảng 2 tuần kể từ lúc mẹ tiêm
An toàn và tác dụng phụ
Tác dụng phụ thường nhẹ: đau tại chỗ, mệt, nhức đầu, đau cơ. Thường tự hết.
Cơ quan quản lý đã thêm cảnh báo hội chứng Guillain–Barré (GBS) rất hiếm gặp cho hai vắc xin người lớn (Arexvy, Abrysvo). Dù nguy cơ thấp, khuyến cáo thai kỳ giới hạn 32–36 tuần để cân bằng lợi ích – an toàn. Hãy báo bác sĩ nếu có tiền sử thần kinh.
Nếu mẹ không tiêm kịp thì sao?
Bé có thể tiêm nirsevimab ngay sau sinh hoặc trước mùa RSV đầu tiên.
Trẻ 8–19 tháng có nguy cơ cao bước vào mùa thứ hai cũng có thể được nirsevimab.
Ai nên ưu tiên tiêm?
Mẹ bầu dự sinh đúng mùa RSV.
Mẹ có bệnh nền: hen, bệnh tim, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch.
Mẹ có con nhỏ đi nhà trẻ (nguy cơ phơi nhiễm cao).
Dù tiêm vắcxin RSV cho mẹ bầu là khuyến nghị theo tuần thai, nhóm nguy cơ nên đặc biệt lưu ý
So sánh nhanh tiêm cho mẹ và kháng thể cho bé
Tiêm vắcxin RSV cho mẹ bầu: tạo kháng thể mẹ và truyền sang con. Bảo vệ thụ động tức thì sau sinh. Thuận lợi khi dự sinh đúng mùa RSV.
Nirsevimab: bé tiêm sau sinh. Hữu ích khi mẹ không tiêm trong thai kỳ hoặc sinh sát cuối mùa.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1) Tôi đang 31 tuần, có tiêm được chưa?
Chờ đến 32 tuần để đúng khung khuyến nghị.
2) Tôi 37 tuần rồi. Có nên tiêm?
Không. Khả năng truyền kháng thể không kịp. Hãy lên kế hoạch nirsevimab cho bé sau sinh
3) Tiêm cùng ngày với cúm hay Tdap được không?
Người lớn có thể tiêm đồng thời một số vắc xin theo khuyến cáo. Với thai kỳ, bác sĩ sẽ cân nhắc lịch cụ thể theo tuần thai và tình trạng của bạn.
4) Tôi từng bị GBS, có nên tiêm?
Hãy báo bác sĩ để đánh giá cá nhân hóa vì vắc xin RSV người lớn có cảnh báo GBS hiếm gặp.
5) Tiêm xong bao lâu bé được bảo vệ?
Khoảng 2 tuần sau tiêm, kháng thể mẹ đủ cao và bắt đầu truyền sang bé.
6) Nếu tôi đã nhiễm RSV khi mang thai thì có cần tiêm nữa không?
Tùy thời điểm và tình trạng. Bác sĩ sẽ cân nhắc lợi ích truyền kháng thể cho bé trong cửa sổ 32–36 tuần.
7) Vắc xin này có phải tiêm nhắc lại không?
Hiện một liều trong thai kỳ là đủ để bảo vệ bé mùa đầu đời. Theo dõi cập nhật khuyến cáo chính thức.
Kết luận
Tiêm vắcxin RSV cho mẹ bầu là biện pháp hiệu quả, an toàn và thực tế để giảm nguy cơ viêm phổi – viêm tiểu phế quản do RSV ở trẻ sơ sinh. Hãy đặt lịch trong tuần 32–36 để bé được bảo vệ ngay từ khoảnh khắc chào đời.
Tham khảo thêm bài viết tại đây
