Thiểu ối 3 thàng cuối là gì? Thiểu ối là lượng nước ối ít hơn mức cần cho tuổi thai. Bác sĩ chẩn đoán bằng siêu âm. Hai ngưỡng hay dùng là: AFI ≤ 5 cm hoặc túi ối sâu nhất < 2 cm. Các ngưỡng này áp dụng cho tam cá nguyệt 2–3.
Vì sao dễ gặp thiểu ối 3 tháng cuối?
Trong 3 tháng cuối, các nhóm nguyên nhân thường gặp là:
- Cần loạ trừ ối vỡ trước tiên.
- Suy tuần hoàn nhau thai (uteroplacental insufficiency). Hay đi kèm tiền sản giật
- Thuốc ảnh hưởng thận thai. Một số thuốc có thể làm giảm tiểu thai và gây thiểu ối.
- Thai quá ngày. Nước ối giảm sinh lý về cuối thai kỳ, dễ xuất hiện thiểu ối.
Thiểu ối 3 tháng cuối có nguy cơ gì?
Tăng can thiệp mổ lấy thai vì tim thai suy. Nguy cơ điểm Apgar 5 phút thấp (em bé tăng nguy cơ ngạt sau sinh).
Tỉ lệ mổ vì suy thai tăng gấp ~2 lần và Apgar thấp tăng ~5 lần so với thai kỳ bình thường.
Dấu hiệu gợi ý để đi khám ngay
Bụng nhỏ hơn so với tuổi thai.
Thai máy giảm rõ rệt.
Ra nước âm đạo bất thường (nghi rỉ ối).
Khi có dấu hiệu trên, mẹ cần khám sớm để loại trừ ối vỡ và kiểm tra nước ối bằng siêu âm.
Chẩn đoán và theo dõi khi bị thiểu ối 3 tháng cuối
Siêu âm đo túi ối sâu nhất (SDP) hoặc chỉ số AFI. Hai cách đo này đều chuẩn hóa và theo dõi được xu hướng qua nhiều lần. Siêu âm nên tránh đo trúng dây rốn hay chi thai.
Đánh giá nguyên nhân. Tầm soát ối vỡ, bất thường thai và bánh nhau, và bệnh lý mẹ.
Theo dõi thai. Thường gồm NST/biophysical profile định kỳ theo chỉ định bác sĩ.
Bù nước? Uống/ truyền dịch có thể làm AFI tăng tạm thời, nhưng lợi ích lâm sàng lâu dài chưa rõ.
Lưu ý phương pháp đo: Nhiều hướng dẫn ưu tiên dùng “túi ối sâu nhất < 2 cm” để định nghĩa thiểu ối; không có lợi thế rõ rệt khi dùng AFI so với cách này.
Khi nào nhập viện?
Thiểu ối kèm ối vỡ, ra máu, tiền sản giật, thai máy giảm, hay kết quả theo dõi thai không yên.
Thiểu ối nặng cần theo dõi sát và có thể nhập viện tùy tình trạng.
Thiểu ối 3 tháng cuối: khi nào nên sinh?
Nếu thiểu ối không rõ nguyên nhân và theo dõi thai còn yên, nhiều hướng dẫn khuyến cáo chủ động sinh từ 36+0 đến 37+6 tuần. Quyết định dựa trên tuổi thai, cổ tử cung, bệnh lý mẹ và ý muốn của sản phụ.
Một số khuyến cáo khác đề nghị chủ động sinh ở 38+0–38+6 tuần nếu thiểu ối vẫn tồn tại ở đủ tháng.
Bác sĩ sẽ cá thể hóa cho từng mẹ bầu.
Mẹ bầu nên làm gì khi được báo thiểu ối 3 tháng cuối?
Đi khám đúng hẹn. Làm theo lịch theo dõi của bác sĩ.
Uống đủ nước hằng ngày, trừ khi có chỉ định hạn chế dịch.
Đếm cử động thai mỗi ngày. Nếu thai máy giảm, đi khám ngay.
Tránh tự ý dùng thuốc giảm đau nhóm NSAID khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1) AFI và túi ối sâu nhất khác gì nhau?
Cả hai đều là cách ước tính nước ối bằng siêu âm. AFI là tổng 4 khoang. Túi ối sâu nhất là một khoang sâu nhất. Cả hai có thể dùng để theo dõi, nhưng nhiều tài liệu thích dùng túi ối sâu nhất.
2) Thiểu ối 3 tháng cuối có phải mổ bắt buộc không?
Không bắt buộc. Lộ trình sinh tùy tim thai, cổ tử cung, và bệnh lý đi kèm. Tuy vậy, nguy cơ phải mổ vì suy thai có tăng.
3) Uống nhiều nước có “chữa” được thiểu ối không?
Có thể làm tăng chỉ số AFI tạm thời. Nhưng chưa chứng minh cải thiện kết cục sơ sinh. Quyết định vẫn dựa trên theo dõi thai và tuổi thai.
Kết luận
Thiểu ối 3 tháng cuối cần theo dõi sát và quyết định sinh đúng thời điểm. Mẹ nên phối hợp chặt với bác sĩ để giảm rủi ro cho mẹ và bé. Khi thấy dấu hiệu bất thường, đi khám ngay.
Tham khảo thêm bài viết tại đây
