Khâu eo cổ tử cung là gì?
Khâu eo cổ tử cung là thủ thuật đặt chỉ không tiêu quanh cổ tử cung. Mục tiêu là “đỡ” lỗ trong, tăng sức bền cổ tử cung. Nhờ đó giảm sảy thai muộn và sinh non. Khâu eo cổ tử cung áp dụng cho thai đơn được chọn lọc.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Hở eo cổ tử cung bẩm sinh hoặc mắc phải.
Tiền sử sảy thai muộn hay sinh non tự nhiên.
Cổ tử cung ngắn trên siêu âm trước 24 tuần.
Can thiệp cổ tử cung trước đây.
Đa thai ít khi chỉ định khâu thường quy.
Dấu hiệu gợi ý cần đánh giá
Cảm giác nặng tức vùng âm đạo.
Ra dịch âm đạo nhiều bất thường.
Khám thấy cổ tử cung mở sớm.
Siêu âm thấy chiều dài cổ tử cung ngắn.
Nguy cơ nếu không điều trị
Sa màng ối vào âm đạo.
Ối vỡ sớm (PPROM).
Nhiễm trùng ối.
Sinh non và các biến chứng sơ sinh.
Phân loại – mức độ và nhóm chỉ định
Chỉ định theo tiền sử: dự phòng sớm ở người từng mất thai/sinh non.
Chỉ định theo siêu âm: cổ tử cung ngắn rõ ở thai đơn, không triệu chứng.
Chỉ định theo khám thực thể: cổ tử cung đã mở, có thể có màng ối phòi (khâu “cứu vãn”).
Thời điểm tối ưu: 12–24 tuần. Sau 24–28 tuần chỉ cân nhắc rất chọn lọc. Sau 28 tuần thường không khuyến cáo.
Khi nào cần đi khám ngay?
Rỉ nước âm đạo nghi ối rỉ.
Ra máu âm đạo.
Sốt, dịch âm đạo hôi.
Đau bụng từng cơn đều hoặc giảm thai máy.
Chẩn đoán và sàng lọc trước thủ thuật
Khẳng định tuổi thai, tim thai, số thai.
Siêu âm hình thái cơ bản để loại trừ dị tật nặng.
Loại trừ chuyển dạ, ối rỉ, nhiễm trùng ối.
Ở ca “cứu vãn”, có thể theo dõi ngắn để chắc chắn không chuyển dạ thật.
Theo dõi (monitoring) trong thai kỳ có khâu
Tái khám định kỳ.
Khám mỏ vịt kiểm tra mối khâu khi cần.
Siêu âm chiều dài cổ tử cung có thể cân nhắc theo nguy cơ.
Chuẩn bị steroid và magiê nếu nguy cơ sinh non tăng.
Điều trị – quy trình khâu eo cổ tử cung
Gây tê vùng thường được ưu tiên.
Kỹ thuật McDonald: khâu “túi ví” quanh cổ tử cung. Dễ thực hiện. Dễ tháo ở phòng khám.
Kỹ thuật Shirodkar: bóc tách để đặt chỉ cao hơn gần lỗ trong. Hữu ích ở cổ tử cung xóa nhiều.
Đẩy màng ối trở lại buồng tử cung trước khi thắt chỉ nếu màng phòi.
Không cần dùng kháng sinh hay giảm co thường quy ở ca dự phòng. Ở ca “cứu vãn” có thể dùng ngắn hạn theo chỉ định bác sĩ.
Thường chỉ cần một mối khâu nếu đặt đúng vị trí.
Chăm sóc sau thủ thuật
Đa số về trong ngày. Nghỉ ngơi tương đối.
Có thể đau âm ỉ, ra dịch nhẹ vài ngày. Dùng paracetamol khi cần.
Kiêng giao hợp ít nhất một tuần đầu. Sau đó theo tư vấn cá thể hóa.
Báo ngay khi có dấu hiệu bất thường như đã liệt kê.
Biến chứng có thể gặp
Vỡ ối trong hoặc ngay sau thủ thuật.
Nhiễm trùng ối, chảy máu.
Tuột/migration mối khâu về sau.
Đau bàng quang khi thắt nút phía trước.
Nguy cơ tăng khi tuổi thai cao và cổ tử cung mở rộng trước khâu.
Tháo chỉ khâu eo cổ tử cung
Thời điểm: 36–37 tuần.
Tháo sớm nếu chuyển dạ thật, PPROM kèm nhiễm trùng hay ra máu.
McDonald thường tháo tại phòng khám. Shirodkar đôi khi cần phòng thủ thuật.
Tiên lượng – hiệu quả
Ở thai đơn nguy cơ cao được chọn lọc, khâu eo cổ tử cung giúp giảm sinh non sớm.
Mức lợi ích phụ thuộc bối cảnh chỉ định, thời điểm, và kỹ thuật.
Tư vấn rõ ràng và theo dõi sát giúp cải thiện kết quả.
Câu hỏi thường gặp
Thủ thuật có đau không?
Được gây tê nên ít đau. Sau đó có thể tức nhẹ vài ngày.
Có sinh thường được không?
Có. Tháo chỉ ở 36–37 tuần rồi chờ chuyển dạ tự nhiên.
Cần dùng progesterone không?
Nếu đã dùng trước đó có thể tiếp tục. Không bắt đầu mới cho mọi ca.
Khâu eo cổ tử cung có ảnh hưởng quan hệ?
Nên kiêng một tuần đầu. Sau đó tùy tình trạng và tư vấn bác sĩ.
Kết luận
Khâu eo cổ tử cung là “lá chắn cơ học” cho cổ tử cung yếu. Không phải ai cổ tử cung ngắn cũng cần khâu. Quyết định cần đúng người, đúng thời điểm, đúng kỹ thuật, và theo dõi sát. Nếu bác sĩ gợi ý khâu eo cổ tử cung, hãy trao đổi kỹ lợi ích, rủi ro và kế hoạch tái khám.
Tham khảo thêm bài viết tại đây
