Mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu có bình thường không?
Rất nhiều chị em lo lắng khi thấy mẹ bầu tăng cân nhanh trong những tháng đầu. Ở giai đoạn này, phần lớn phụ nữ chỉ tăng khoảng 0,5–2 kg vì nghén. Tuy nhiên, một số mẹ lại tăng 3–4 kg sớm. Điều này không phải lúc nào cũng bất thường, nhưng cần hiểu nguyên nhân để biết khi nào nên đi khám.
Tốc độ tăng cân sẽ phụ thuộc vào BMI trước mang thai, tình trạng nghén, lượng thức ăn nạp vào, phù nề và sự thay đổi nội tiết.
Nguyên nhân khiến mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu
2.1 Ăn ngon miệng, ít nghén
Khi không bị buồn nôn hay chán ăn, mẹ có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là tinh bột, đồ ngọt và sữa bầu.
2.2 Phù nhẹ sinh lý
Thể tích máu và dịch ngoài mạch tăng làm cơ thể giữ nước. Điều này khiến cân nặng tăng nhanh dù khẩu phần ăn không nhiều.
2.3 Thai đôi hoặc thai phát triển nhanh
Mang song thai khiến cân nặng tăng sớm hơn mẹ mang thai đơn.
2.4 Mẹ thiếu cân trước khi có thai
Những mẹ gầy dễ tăng cân nhanh hơn ở giai đoạn đầu khi cơ thể tích mỡ dự trữ.
2.5 Sai số khi cân đo
Cân khác loại, thời điểm cân khác nhau hoặc mặc quá nhiều quần áo dễ gây nhầm lẫn cân nặng.
Khi nào mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu là dấu hiệu nguy hiểm?
Hãy đi khám ngay nếu tăng cân kèm theo:
- Phù nhiều vùng mặt, tay, chân
- Nhức đầu, hoa mắt
- Đau tức vùng thượng vị
- Tiểu ít hoặc sẫm màu
- Khó thở, đánh trống ngực
- Tăng >2 kg trong một tuần mà không rõ lý do
Những biểu hiện này có thể liên quan đến tăng huyết áp thai kỳ, rối loạn dịch, bệnh thận hoặc các bệnh lý nội khoa cần được đánh giá sớm.
Tăng cân nhanh ảnh hưởng gì đến mẹ và thai nhi?
Nếu mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu và tiếp tục tăng nhanh ở các quý sau, nguy cơ có thể gặp là:
Đối với mẹ
- Đái tháo đường thai kỳ
- Tăng huyết áp thai kỳ, tiền sản giật
- Nguy cơ sinh mổ cao hơn
- Tăng cân khó kiểm soát sau sinh
Đối với thai
- Thai to, tăng nguy cơ kẹt vai
- Hạ đường huyết sau sinh
- Nguy cơ béo phì ở trẻ trong tương lai
Ngược lại, tăng cân quá ít cũng không tốt vì có thể làm thai chậm phát triển hoặc sinh non.
Làm gì để kiểm soát an toàn khi mẹ bầu tăng cân nhanh trong những tháng đầu?
Cân vào buổi sáng, sau khi đi vệ sinh và dùng cùng một cái cân để tránh sai lệch.
5.2 Điều chỉnh chế độ ăn
- Giảm đường và tinh bột nhanh
- Tăng rau xanh, đạm nạc và trái cây ít ngọt
- Hạn chế đồ chiên rán, thức ăn nhanh
- Sữa bầu dùng theo hướng dẫn, không uống quá nhiều
5.3 Vận động đều đặn
Đi bộ 20–30 phút mỗi ngày hoặc tập yoga cho bà bầu giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả.
5.4 Theo dõi phù nề, huyết áp và siêu âm thai
Nếu cân tăng nhanh kèm phù, cao huyết áp hoặc thai phát triển bất thường, cần khám sớm để loại trừ bệnh lý.
5.5 Trao đổi thẳng thắn với bác sĩ khi khám thai
Hãy chia sẻ:
- Chế độ ăn hàng ngày
- Tốc độ tăng cân
- Triệu chứng bất thường
Từ đó bác sĩ xác định mẹ có thuộc nhóm nguy cơ hay chỉ là tăng cân sinh lý.
Mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu có cần kiêng ăn không?
Câu trả lời là không nên kiêng quá mức. Mẹ chỉ cần:
- Ăn đủ lượng
- Chọn thực phẩm lành mạnh
- Hạn chế món nhiều năng lượng rỗng
- Giữ cân nặng trong khoảng khuyến nghị theo BMI
Việc kiêng ăn quá mức khiến thai thiếu chất, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và sinh non.
Kết luận
Mẹ bầu tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu không phải lúc nào cũng xấu. Có mẹ tăng nhanh do sinh lý, có mẹ do chế độ ăn chưa hợp lý, và một số ít trường hợp liên quan bệnh lý.
Điều quan trọng nhất:
- Theo dõi cân nặng đều đặn
- Ăn uống lành mạnh
- Vận động phù hợp
- Khám thai đúng lịch
Khi lo lắng hoặc thấy tăng cân bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn dựa trên siêu âm, huyết áp và xét nghiệm vì mục tiêu cuối cùng vẫn là: mẹ khỏe con phát triển tốt.
Tìm hiểu thêm tại đây
