Thai máy giảm là tình trạng mẹ bầu cảm nhận thai nhi cử động ít hơn, yếu hơn hoặc thưa hơn so với những ngày trước đó. Đây không phải là một con số cố định, mà dựa chủ yếu vào cảm nhận chủ quan của người mẹ.
Trong y khoa, chính sự thay đổi so với “mức bình thường của chính thai đó” mới là yếu tố quan trọng nhất.
Thai máy bình thường diễn ra như thế nào?
• Thai nhi bắt đầu cử động từ rất sớm, khoảng 7–8 tuần
• Mẹ thường cảm nhận rõ thai máy từ 16–20 tuần
• Từ tam cá nguyệt hai trở đi, thai máy là dấu hiệu sống quan trọng của thai
Thai khỏe mạnh thường có chu kỳ thức, ngủ rõ ràng, nhưng tổng thể số lượng và sức cử động không giảm dần theo tuổi thai, kể cả trong những tuần cuối.
Khi nào được xem là thai máy giảm?
Mẹ bầu nên nghĩ tới thai máy giảm khi gặp một trong các tình huống sau:
• Thai ít đạp hơn hẳn so với mọi ngày
• Thai đạp yếu, không còn lực
• Mất các giờ vàng thai hay hoạt động
• Mẹ có cảm giác khác thường so với trước
Quan trọng nhất: Nếu mẹ thấy lo lắng, cảm giác đó đã đủ để đi khám.
Nguyên nhân khiến thai máy yếu
Một số nguyên nhân sinh lý thường gặp:
Thai đang ngủ
Thai nhi có chu kỳ ngủ kéo dài 20–40 phút, đôi khi lâu hơn ở cuối thai kỳ.
Mẹ bận rộn hoặc căng thẳng
Khi mẹ vận động nhiều hoặc phân tâm, khả năng cảm nhận thai máy giảm.
Tư thế không thuận lợi
Ngồi hoặc đứng lâu khiến mẹ khó cảm nhận cử động thai hơn so với nằm nghiêng.
Bánh nhau bám mặt trước
Thai vẫn cử động bình thường nhưng lực đạp bị “đệm”, khiến mẹ cảm nhận yếu hơn.
Dù vậy, không thể phân biệt chắc chắn lành tính hay nguy hiểm chỉ bằng cảm giác, nên thai máy giảm luôn cần được kiểm tra.
Thai máy giảm có nguy hiểm không?
Có. Thai máy kém có thể là dấu hiệu sớm của tình trạng thai bị thiếu oxy hoặc suy nhau thai.
Các nghiên cứu cho thấy thai máy giảm liên quan đến:
• Thai chậm phát triển trong tử cung
• Sinh non
• Suy thai
• Thai lưu, đặc biệt trong 3 tháng cuối
Đặc biệt nguy hiểm nếu thai máy yếu đi kèm:
• Thai nhẹ cân
• Ít nước ối
• Mẹ bị tăng huyết áp, tiền sản giật
• Thai ≥ 37 tuần
Mẹ bầu nên làm gì khi thấy thai máy giảm?
Bước 1: Theo dõi lại đúng cách
• Nằm nghiêng trái
• Đặt tay lên bụng
• Tập trung theo dõi trong 1–2 giờ
Nếu không cảm nhận được ít nhất 10 cử động trong 2 giờ, mẹ cần đi khám ngay.
Bước 2: Đi khám càng sớm càng tốt
Không nên chờ sang ngày hôm sau.
Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ:
• Kiểm tra tim thai
• Monitoring tim thai (NST)
• Siêu âm đánh giá nước ối và tăng trưởng thai
• Đánh giá bánh nhau và dòng máu nuôi thai khi cần
Thai máy giảm nhưng khám lại bình thường thì sao?
Nhiều trường hợp:
• Thai máy kém thoáng qua
• Kết quả NST và siêu âm bình thường
Tuy nhiên, mẹ vẫn cần:
• Theo dõi thai máy mỗi ngày
• Đi khám lại nếu cảm giác giảm tái diễn
• Không chủ quan vì “lần trước đã ổn”
Sự an tâm từ một lần khám chỉ có giá trị trong thời gian ngắn.
Thai máy kém và quyết định sinh
Tùy theo tuổi thai và kết quả theo dõi:
• Thai ≥ 39 tuần: thường được khuyến cáo sinh
• Thai 37–38 tuần: cân nhắc sinh nếu thai máy giảm kéo dài
• Thai < 37 tuần: theo dõi sát bằng NST và siêu âm định kỳ
Mục tiêu là sinh con đúng thời điểm an toàn nhất cho thai nhi.
Tổng kết cho mẹ bầu
Thai máy là tiếng nói của thai nhi.
Thai máy giảm không phải lúc nào cũng xấu, nhưng luôn cần được lắng nghe nghiêm túc.
Nếu mẹ chỉ nhớ một điều:
Khi mẹ thấy thai máy giảm đừng chờ đợi, hãy đi khám ngay.
Tìm hiểu thêm tại đây
Ấn vào link để nhận bản thảo quyển sách “Thai kỳ khoẻ manh” dài hơn 200 trang do bác sỹ Tú biên soạn ngay các mẹ nhé
