Rau tiền đạo là gì? Rau tiền đạo là tình trạng bánh rau bám ở đoạn dưới tử cung, che phủ một phần hoặc toàn bộ lỗ trong cổ tử cung. Khi cổ tử cung mở ra trong giai đoạn chuyển dạ, phần bánh rau này có thể bong ra và gây chảy máu ồ ạt, đe dọa tính mạng của mẹ và thai nhi.
Trong sản khoa, có hai khái niệm thường gặp:
- Rau tiền đạo hoàn toàn: bánh rau che kín hoàn toàn lỗ cổ tử cung.
- Rau bám thấp (low-lying placenta): mép rau nằm trong vòng 2 cm quanh lỗ cổ tử cung nhưng không che phủ.
Tỷ lệ và yếu tố nguy cơ
Rau tiền đạo chiếm khoảng 1/200 ca thai kỳ. Tỷ lệ cao hơn nếu siêu âm từ tuần 20. Nhưng phần lớn các trường hợp sớm sẽ “di chuyển” lên cao và biến mất trước khi sinh.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Sinh mổ nhiều lần trước đó
- Đa thai, đa sản (sinh nhiều con)
- Tuổi mẹ trên 35
- Hút thuốc lá
- Thụ tinh trong ống nghiệm hoặc các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản
Dấu hiệu nhận biết
Triệu chứng điển hình nhất của rau tiền đạo là gì? Đó là ra máu âm đạo không đau ở nửa sau thai kỳ. Máu thường đỏ tươi, có thể ít hoặc nhiều, và dễ tái phát.
Một số trường hợp được phát hiện tình cờ qua siêu âm định kỳ, khi chưa có biểu hiện chảy máu.
Biến chứng nguy hiểm
Rau tiền đạo có thể gây ra nhiều biến chứng cho cả mẹ và bé:
- Đối với mẹ: nguy cơ băng huyết trong thai kỳ hoặc sau sinh. Phải truyền máu, thậm chí cắt tử cung nếu kèm rau cài răng lược.
- Đối với thai nhi: tăng nguy cơ sinh non, thai chậm phát triển, ngôi bất thường, và tử vong chu sinh
Chẩn đoán rau tiền đạo
Siêu âm là phương tiện chính để chẩn đoán. Siêu âm qua ngả âm đạo được xem là chính xác nhất trong việc xác định vị trí bánh rau
Quản lý và xử trí
Nếu phát hiện sớm, bác sĩ sẽ theo dõi định kỳ vì hơn 90% trường hợp rau tiền đạo ở tuần 20 sẽ biến mất trước sinh.
Nếu rau tiền đạo vẫn tồn tại đến cuối thai kỳ. Sản phụ thường được chỉ định mổ lấy thai từ tuần 36–37 để tránh chảy máu đột ngột.
Khi có chảy máu, sản phụ cần nhập viện theo dõi, truyền dịch, truyền máu khi cần và sẵn sàng mổ cấp cứu.
Kết luận
Rau tiền đạo là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm, nhưng có thể phát hiện sớm bằng siêu âm và quản lý chặt chẽ để giảm thiểu rủi ro. Việc tuân thủ lịch khám thai, đặc biệt siêu âm hình thái ở tuần 18–22, đóng vai trò quan trọng giúp bảo vệ an toàn cho cả mẹ và bé.
Tham khảo thêm bài viết khác tại đây
