Nhau tiền đạo có sinh thường được không?
“Bác sĩ ơi… em bị nhau tiền đạo. Thế là chắc chắn phải mổ đúng không ạ? Em sợ mổ lắm…”
Đó là câu hỏi tôi nghe rất nhiều, thường là trong một buổi chiều muộn, khi phòng siêu âm đã vắng, chỉ còn tiếng máy chạy đều đều và gương mặt lo lắng của một người mẹ ôm chặt tập kết quả trong tay.
Có người vừa mang thai lần đầu. Có người đã từng sinh thường rất thuận lợi và đang hy vọng điều đó lặp lại. Nhưng chỉ một dòng chữ trong kết luận siêu âm: “Nhau tiền đạo” – mọi kế hoạch sinh nở bỗng trở nên mờ mịt.
Vậy nhau tiền đạo có sinh thường được không?
Câu trả lời là: có trường hợp được – nhưng đa số là không. Và để hiểu rõ điều này, mẹ bầu cần hiểu bản chất của nhau tiền đạo, chứ không chỉ nghe một kết luận chung chung.
Nhau tiền đạo là gì – và vì sao lại ảnh hưởng đến sinh thường?
Nhau tiền đạo là tình trạng bánh nhau bám thấp trong buồng tử cung, nằm gần hoặc che một phần hay toàn bộ lỗ trong cổ tử cung.
Khi chuyển dạ, cổ tử cung phải mở ra để em bé đi xuống. Nhưng nếu bánh nhau nằm ngay “cửa ra”, thì mỗi cơn gò sẽ làm bánh nhau bị kéo căng, bong ra và gây chảy máu.
Điều nguy hiểm nằm ở đây:
- Máu chảy là máu của mẹ
- Nhưng oxy bị giảm là của con
Vì vậy, quyết định sinh thường hay mổ không dựa vào mong muốn, mà dựa vào vị trí bánh nhau.
Những trường hợp có thể sinh thường khi bị nhau tiền đạo
Không phải cứ nghe “nhau tiền đạo” là chắc chắn phải mổ. Trong một số tình huống, sinh thường vẫn có thể cân nhắc, nếu hội đủ các điều kiện sau:
- Nhau tiền đạo bám thấp nhưng không che lỗ trong cổ tử cung
- Khoảng cách từ bờ bánh nhau đến lỗ trong cổ tử cung lớn hơn 2 cm
- Không có chảy máu âm đạo trong thai kỳ
- Thai đủ tháng, ngôi đầu tốt
- Cuộc chuyển dạ tiến triển thuận lợi và được theo dõi sát tại bệnh viện có khả năng mổ cấp cứu
Trong thực tế, đây thường được gọi là nhau bám thấp, chứ không phải nhau tiền đạo trung tâm thực sự.
Nhau tiền đạo có sinh thường được không? Những trường hợp không nên
Phần lớn các trường hợp nhau tiền đạo rơi vào nhóm này.
Mổ lấy thai được chỉ định khi:
- Nhau tiền đạo trung tâm (che kín lỗ cổ tử cung)
- Nhau tiền đạo bán trung tâm
- Đã từng chảy máu âm đạo do nhau tiền đạo
- Có tiền sử mổ lấy thai nhiều lần, nguy cơ nhau cài răng lược đi kèm
Trong những trường hợp này, sinh thường có thể gây băng huyết nặng, đe dọa tính mạng của mẹ và con.
Nhau tiền đạo có sinh thường được không? Một câu chuyện thật trong phòng khám
Cách đây không lâu, tôi gặp một thai phụ 32 tuổi, mang thai lần hai. Lần đầu chị sinh thường rất nhanh, gần như “chưa kịp đau đã xong”.
Khi siêu âm ở tuần 22, kết luận ghi: nhau tiền đạo bám mặt trước, che một phần cổ tử cung. Chị nhìn tôi và nói rất khẽ:
“Em chỉ mong lần này cũng được sinh thường… em sợ mổ.”
Tôi không trả lời ngay. Tôi quay màn hình về phía chị, chỉ rõ vị trí bánh nhau, giải thích từng chút một: cổ tử cung mở ra như thế nào, bánh nhau sẽ bị kéo ra sao, và máu có thể chảy nhanh đến mức nào.
Chị im lặng rất lâu. Rồi chị gật đầu.
“Thôi, miễn con an toàn. Em mổ cũng được.”
Đến tuần 37, chị được mổ chủ động. Ca mổ thuận lợi. Em bé khóc to ngay từ phút đầu. Khi tỉnh lại, chị nắm tay tôi và nói:
“Hóa ra, không phải sinh thường hay sinh mổ quan trọng. Quan trọng là mình hiểu rõ để không đánh cược.”
Mẹ bầu cần làm gì khi được chẩn đoán nhau tiền đạo?
Nếu mẹ đang đọc bài này vì vừa nhận kết quả siêu âm, hãy làm từng bước một:
- Giữ bình tĩnh, vì nhau tiền đạo không hiếm
- Siêu âm lại đúng mốc, đặc biệt ở tam cá nguyệt 3
- Hạn chế vận động mạnh, quan hệ tình dục nếu bác sĩ khuyến cáo
- Đi khám ngay nếu có ra máu âm đạo, dù chỉ là một ít
- Trao đổi thẳng thắn với bác sĩ về khả năng sinh thường hay mổ, dựa trên vị trí bánh nhau cụ thể, không dựa trên hy vọng
Kết luận
Nhau tiền đạo có sinh thường được không?
Câu trả lời phụ thuộc vào vị trí bánh nhau, mức độ che cổ tử cung và diễn biến thai kỳ. Không có một đáp án chung cho tất cả mọi người, và cũng không nên áp đặt mong muốn sinh thường trong những tình huống nguy hiểm.
Bài viết này được chia sẻ dựa trên kinh nghiệm lâm sàng trong quản lý thai kỳ nguy cơ cao của Ths. Bs Nguyễn Ngọc Tú, với mong muốn giúp mẹ bầu hiểu đúng, quyết định đúng và đi đến một cuộc sinh an toàn – cho cả mẹ và con.
Tham khảo bài viết ở đây
Ấn vào link để nhận bản thảo quyển sách “Thai kỳ khoẻ manh” dài hơn 200 trang do bác sỹ Tú biên soạn ngay các mẹ nhé
