Đau vùng chậu khi mang thai là gì?
Đau vùng chậu khi mang thai là cảm giác khó chịu hoặc đau âm ỉ ở phần bụng dưới, hai bên hông hoặc sâu trong khung chậu. Mẹ bầu thường gặp triệu chứng này từ giai đoạn sớm và nhiều hơn ở tam cá nguyệt thứ hai – thứ ba.
Tuy đa phần là do thay đổi sinh lý của thai kỳ, đau vùng chậu cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm cần xử trí ngay như chửa ngoài tử cung, nhiễm trùng, viêm ruột thừa hoặc các biến chứng sản khoa.
Vì sao mẹ bầu dễ bị đau vùng chậu? – Những thay đổi sinh lý hoàn toàn bình thường
Trong thai kỳ, cơ thể có nhiều thay đổi làm ảnh hưởng trực tiếp đến vùng chậu:
Hormone progesterone tăng cao
→ Làm giãn dây chằng, giảm trương lực cơ → đau mỏi vùng hạ vị.
Tử cung lớn dần
→ Chèn ép bàng quang, ruột, niệu quản → gây cảm giác đau tức, khó chịu.
Dây chằng tròn bị căng
→ Gây đau nhói, thường ở bên phải, xuất hiện khi đứng dậy hoặc đổi tư thế đột ngột.
Đường tiêu hoá chậm lại
→ Táo bón, đầy hơi – một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau vùng bụng dưới.
Đây là những nguyên nhân lành tính, không ảnh hưởng đến thai.
Tuy nhiên, khi đau vùng chậu đi kèm các dấu hiệu bất thường, mẹ cần đi khám ngay.
Khi nào đau vùng chậu khi mang thai là dấu hiệu nguy hiểm?
Dựa trên hướng dẫn y khoa, đau vùng chậu trở nên đáng lo khi kèm theo:
1. Chảy máu âm đạo bất thường
→ Có thể gợi ý:
- Dọa sảy thai
- Sảy thai
- Chửa ngoài tử cung
- Nhau bong non
2. Đau tăng dần, dữ dội, khu trú một bên
→ Cảnh báo các bệnh lý:
- Chửa ngoài tử cung
- Xoắn buồng trứng
- U xơ thoái hoá
- Viêm ruột thừa
3. Sốt hoặc ớn lạnh
→ Gợi ý nhiễm trùng:
- Viêm nhiễm phụ khoa
- Viêm bể thận / viêm bàng quang
- Nhiễm trùng ối
4. Buồn nôn, nôn nhiều, tiêu chảy
→ Không phải triệu chứng điển hình sau 20 tuần → cần loại trừ viêm gan, viêm tuỵ, tiền sản giật, HELLP.
5. Huyết áp tăng hoặc đau vùng thượng vị
→ Nguy cơ tiền sản giật.
6. Khó thở, choáng, ngất – dấu hiệu mất máu hoặc sốc
→ Có thể do xuất huyết nội, vỡ thai ngoài tử cung, vỡ lách, vỡ gan (hiếm nhưng nguy hiểm).
7. Đau liên tục kèm tử cung co cứng
→ Có thể là chuyển dạ sớm hoặc nhau bong non.
Nếu mẹ bầu có bất kỳ dấu hiệu nào trên → cần khám cấp cứu sản khoa ngay.
Nguyên nhân gây đau vùng chậu khi mang thai – từ lành tính đến nguy hiểm
1. Chửa ngoài tử cung (đặc biệt 6–10 tuần)
Triệu chứng: đau một bên, âm ỉ hoặc dữ dội, có thể kèm ra máu âm đạo.
2. Dọa sảy thai / sảy thai
Đau bụng dưới như đau bụng kinh, ra máu đỏ hoặc nâu.
3. Xoắn buồng trứng
Đau dữ dội, nôn nhiều, xảy ra ở mọi giai đoạn thai kỳ.
4. U xơ tử cung thoái hóa
Đau khu trú, có thể sốt nhẹ, nôn.
5. Nhau bong non (tam cá nguyệt 2–3)
Đau bụng dữ dội, tử cung co cứng, ra máu.
6. Chuyển dạ sớm
Đau tăng dần, đều đặn, kèm mở cổ tử cung.
C. Nguyên nhân tiêu hóa – tiết niệu
1. Viêm ruột thừa khi mang thai
Thường đau hố chậu phải nhưng vị trí có thể cao hơn do tử cung lớn.
2. Viêm bể thận / sỏi thận
Đau lưng – đau hông, tiểu buốt, tiểu đục.
3. Viêm dạ dày, viêm tuỵ, tắc ruột
Đau vùng thượng vị → đi khám ngay để tránh biến chứng.
Bác sĩ chẩn đoán đau vùng chậu khi mang thai như thế nào?
Chẩn đoán đau vùng chậu khi mang thai cần đánh giá toàn diện:
1. Khai thác triệu chứng
- Vị trí đau
- Mức độ đau
- Đau liên tục hay từng cơn
- Kèm theo sốt, nôn, chảy máu?
- Tuổi thai và bệnh lý trước đó
2. Thăm khám lâm sàng
- Đánh giá dấu hiệu sinh tồn
- Khám bụng: vị trí đau, phản ứng thành bụng
- Khám sản khoa: cổ tử cung, ối, dấu hiệu chuyển dạ
- Nghe tim thai
3. Xét nghiệm cần thiết
- Công thức máu
- Nước tiểu
- Men gan – tụy
- Chức năng thận
- Định lượng hCG nếu tuổi thai sớm
4. Hình ảnh học
- Siêu âm bụng – đầu dò âm đạo: phương pháp ưu tiên
- MRI: khi cần phân biệt viêm ruột thừa, tắc ruột, bệnh lý gan mật
- X-quang: chỉ dùng khi thật cần thiết, liều an toàn cho thai
5. Can thiệp khi nghi ngờ bệnh nặng
- Nội soi ổ bụng (xoắn buồng trứng, viêm ruột thừa…)
- Phẫu thuật cấp cứu khi có chỉ định
Điều quan trọng nhất: không trì hoãn chẩn đoán vì mang thai, bởi sự chậm trễ có thể gây nguy hiểm cả mẹ và bé.
Đau vùng chậu khi mang thai – Mẹ cần làm gì để an toàn?
Khi đau nhẹ, không kèm dấu hiệu nguy hiểm:
- Nghỉ ngơi
- Uống đủ nước
- Thay đổi tư thế
- Tắm ấm
- Tránh vận động mạnh
- Điều trị táo bón (ăn nhiều chất xơ)
Đi khám ngay nếu:
- Đau tăng nhanh
- Đau lệch một bên
- Ra máu âm đạo
- Sốt hoặc ớn lạnh
- Nôn nhiều
- Chóng mặt hoặc choáng
- Cử động thai giảm (sau 20 tuần)
Kết luận
Đau vùng chậu khi mang thai là triệu chứng phổ biến nhưng không thể xem nhẹ. Đa phần là do thay đổi sinh lý, nhưng một số trường hợp lại là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm cần xử trí cấp cứu.
Việc đánh giá đúng nguyên nhân giúp bảo vệ cả mẹ và thai nhi, giảm biến chứng và mang đến thai kỳ an toàn hơn.
Tham khảo bài viết khác tại đây
Ấn vào link để nhận bản thảo quyển sách “Thai kỳ khoẻ manh” dài hơn 200 trang do bác sỹ Tú biên soạn ngay các mẹ nhé
