Trong hành trình mang thai, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều không thể thiếu. Một trong những vấn đề quan trọng nhưng dễ bị bỏ qua là tiểu đường thai kỳ. Bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến mẹ mà còn có thể gây ra nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho thai nhi nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cách thử tiểu đường thai kỳ tại nhà sao cho đúng và hiệu quả.
Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường thai kỳ là tình trạng đường huyết tăng cao bất thường trong thời gian mang thai, do sự rối loạn trong điều tiết insulin. Phần lớn trường hợp xảy ra từ tuần 24–28 của thai kỳ và thường không có triệu chứng rõ rệt, do đó việc sàng lọc rất quan trọng.
Những mẹ bầu có nguy cơ cao gồm:
- Có người thân bị tiểu đường
- Từng bị rối loạn dung nạp đường
- Béo phì, thừa cân trước mang thai
- Cao huyết áp
- Trên 35 tuổi khi mang thai
- Có tiền sử sảy thai, thai lưu, sinh non hoặc con dị tật không rõ nguyên nhân
Tiểu đường thai kỳ ảnh hưởng thế nào đến mẹ và bé?
Với mẹ bầu:
- Tăng nguy cơ tiền sản giật, sản giật
- Dễ sinh non hoặc đa ối
- Nguy cơ cao mắc đái tháo đường type 2 sau sinh
- Tăng cân mất kiểm soát và béo phì
Với thai nhi:
- Nguy cơ dị tật bẩm sinh nếu đường huyết tăng từ sớm
- Tăng trưởng quá mức (macrosomia), dễ gây khó khăn trong sinh nở
- Có thể gặp các rối loạn chuyển hóa như vàng da, hạ đường huyết sau sinh
- Nguy cơ cao mắc đái tháo đường type 2 và rối loạn phát triển tâm thần vận động khi lớn lên
Cách thử tiểu đường thai kỳ tại nhà bằng máy đo đường huyết
Thiết bị cần có:
- Máy đo đường huyết
- Que thử đường huyết
- Bút lấy máu và kim
- Bông gạc sát khuẩn
Các bước thực hiện:
Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ
Rửa tay bằng xà phòng hoặc sát khuẩn bằng cồn 70 độ. Lau khô kỹ trước khi lấy máu.
Bước 2: Chuẩn bị máy đo và que thử
Cắm que thử vào máy đúng chiều. Đảm bảo mã số trên máy và que trùng nhau.
Bước 3: Gắn kim và chuẩn bị lấy máu
Điều chỉnh độ sâu của kim phù hợp. Lấy máu từ đầu ngón tay (thường là ngón trỏ hoặc giữa).
Bước 4: Lấy máu và đo
Nhỏ giọt máu lên que thử đúng vị trí. Máy sẽ phân tích và cho kết quả sau vài giây.
Bước 5: Ghi nhận kết quả
Kết quả thường hiển thị theo đơn vị mmol/L hoặc mg/dL. Ghi lại để theo dõi hằng ngày.
Bao lâu nên thử đường huyết?
Theo khuyến cáo, mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ nên đo đường huyết:
- Trước ăn sáng
- Trước các bữa ăn chính
- 2 giờ sau mỗi bữa ăn
- Trước khi đi ngủ
Tần suất có thể lên tới 4–6 lần/ngày tùy tình trạng từng người và hướng dẫn của bác sĩ.
Đánh giá kết quả đo đường huyết tại nhà
Chỉ số tham khảo theo tiêu chuẩn điều trị tiểu đường thai kỳ:
- Trước ăn: < 5,3 mmol/L
- Sau ăn 1 giờ: ≤ 7,8 mmol/L
- Sau ăn 2 giờ: ≤ 6,7 mmol/L
Nếu chỉ số cao hơn mức này trong nhiều lần đo, mẹ cần liên hệ bác sĩ để được điều chỉnh chế độ ăn hoặc can thiệp điều trị.
Những lưu ý quan trọng khi thử tiểu đường tại nhà
Không dùng lại que thử hoặc kim đã sử dụng
Thay đổi ngón tay khi lấy máu để tránh tổn thương da
Luôn kiểm tra hạn sử dụng của que thử
Không đo khi ngón tay lạnh, ẩm ướt hoặc có vết thương
Ghi chép đầy đủ kết quả và thời điểm đo để bác sĩ đánh giá hiệu quả kiểm soát
Khi nào nên bắt đầu thử tiểu đường thai kỳ tại nhà?
- Khi bác sĩ chẩn đoán mẹ bị tiểu đường thai kỳ
- Khi mẹ có nguy cơ cao và cần theo dõi thêm tại nhà
- Sau khi làm nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT) nếu kết quả dương tính
Đo đường huyết tại nhà có thay thế được xét nghiệm ở viện không?
Không. Việc thử đường huyết tại nhà chỉ mang tính theo dõi, không thể thay thế cho các xét nghiệm chuyên sâu như:
- Xét nghiệm đường huyết lúc đói
- Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT)
Mọi bất thường cần được bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc sản khoa theo dõi chặt chẽ.
Tổng kết
Thử đường huyết tại nhà là một cách hiệu quả để theo dõi và kiểm soát tiểu đường thai kỳ, giúp mẹ chủ động hơn trong quá trình chăm sóc bản thân và bảo vệ con yêu. Tuy nhiên, mọi bước kiểm tra và đánh giá cần được thực hiện đúng cách và phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên môn.
Tham khảo thêm bài viết khác tại đây
