Thiếu ối là gì? Là một trong những kết luận siêu âm khiến nhiều mẹ bầu lo lắng, thậm chí mất ngủ ngay từ lúc bước ra khỏi phòng khám. Trên thực tế, thể tích nước ối là một chỉ số rất quan trọng, phản ánh sức khỏe bánh nhau và môi trường sống của thai nhi. Tuy nhiên, không phải cứ thiếu ối là nguy hiểm ngay, và cũng không phải trường hợp nào cũng cần can thiệp sớm.
Bài viết này giúp mẹ bầu hiểu đúng về thiếu ối, để bình tĩnh hơn khi theo dõi thai kỳ.
Thiếu ối là gì?
Thiếu ối là tình trạng lượng nước ối trong buồng tử cung thấp hơn mức bình thường so với tuổi thai.
Trong thực hành sản khoa, thiếu ối thường được chẩn đoán khi:
- Túi ối sâu nhất đo được dưới 2 cm
- Hoặc chỉ số ối ≤ 5 cm
Những ngưỡng này giúp bác sĩ nhận diện các thai kỳ cần theo dõi sát hơn, chứ không phải để “dán nhãn nguy hiểm” ngay lập tức.
Vai trò của nước ối đối với thai nhi
Nước ối không đơn thuần là chất lỏng bao quanh thai nhi. Nó đóng vai trò sống còn trong suốt thai kỳ.
Nước ối giúp:
- Bảo vệ thai nhi khỏi va đập từ bên ngoài
- Giúp thai cử động tự do, phát triển cơ, xương, phổi
- Giảm nguy cơ dây rốn bị chèn ép
- Phản ánh hoạt động của bánh nhau và hệ tiết niệu thai
Vì vậy, khi lượng nước ối giảm, bác sĩ cần đánh giá kỹ để xem đây là hiện tượng sinh lý hay dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn.
Nguyên nhân gây thiếu ối
Thiếu ối có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường gặp nhất gồm:
- Suy chức năng bánh nhau, đặc biệt trong thai chậm phát triển
- Thai quá ngày
- Rỉ ối hoặc vỡ ối non kéo dài
- Bất thường hệ tiết niệu của thai
- Mẹ mắc tăng huyết áp, tiền sản giật
- Ảnh hưởng của một số thuốc sử dụng trong thai kỳ
Trong nhiều trường hợp, thiếu ối không phải là bệnh độc lập mà là dấu hiệu cảnh báo để bác sĩ theo dõi thai kỳ chặt chẽ hơn.
Thiếu ối có nguy hiểm không?
Mức độ nguy hiểm của thiếu ối không giống nhau ở mọi mẹ bầu. Nó phụ thuộc vào:
- Tuổi thai tại thời điểm phát hiện
- Mức độ thiếu ối
- Nguyên nhân đi kèm
- Sự phát triển và tình trạng của thai nhi
Thiếu ối nặng hoặc kéo dài có thể làm tăng nguy cơ:
- Chèn ép dây rốn
- Suy thai
- Ngôi thai bất thường
- Can thiệp sản khoa khi sinh
Ngược lại, nhiều trường hợp thiếu ối nhẹ, được phát hiện sớm và theo dõi đúng cách, thai vẫn phát triển tốt và sinh an toàn.
Chẩn đoán thiếu ối bằng siêu âm
Siêu âm là phương pháp duy nhất được sử dụng trong lâm sàng để đánh giá lượng nước ối.
Bác sĩ có thể:
- Đánh giá tổng quát bằng kinh nghiệm
- Kết hợp đo chỉ số ối hoặc túi ối sâu nhất
Điều quan trọng là không nên chỉ nhìn vào một con số đơn lẻ. Việc đánh giá thiếu ối luôn cần đặt trong bối cảnh tổng thể: cân nặng thai, Doppler mạch máu, cử động thai và tuổi thai.
Mẹ bầu cần làm gì khi được chẩn đoán thiếu ối?
Khi được thông báo thiếu ối, điều mẹ cần nhất là bình tĩnh.
Những việc mẹ nên làm gồm:
- Tái khám đúng lịch hẹn
- Uống đủ nước theo hướng dẫn
- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức
- Theo dõi thai máy mỗi ngày
- Tuân thủ kế hoạch theo dõi của bác sĩ
Không phải trường hợp nào cũng cần nhập viện hay sinh sớm. Quyết định xử trí luôn dựa trên lợi ích cao nhất cho cả mẹ và bé.
Mẹ bầu nên đi khám sớm nếu xuất hiện:
- Thai máy giảm rõ rệt
- Nghi ngờ rỉ ối hoặc ra nước âm đạo kéo dài
- Đau bụng, căng tức bất thường
- Được kết luận thiếu ối mức độ trung bình hoặc nặng
Khám sớm giúp phát hiện kịp thời những thay đổi quan trọng và tránh biến chứng không đáng có.Khi nào mẹ bầu cần đi khám ngay?
KẾT LUẬN
Thiếu ối là tình trạng không hiếm gặp trong thai kỳ và không phải lúc nào cũng nguy hiểm. Điều quan trọng nhất là hiểu đúng, theo dõi đều và tin tưởng vào đánh giá toàn diện của bác sĩ.
Khi được phát hiện sớm và quản lý đúng cách, rất nhiều thai kỳ có thiếu ối vẫn kết thúc an toàn, mẹ tròn con vuông.
Tìm hiểu thêm tại đây
Ấn vào link để nhận bản thảo quyển sách “Thai kỳ khoẻ manh” dài hơn 200 trang do bác sỹ Tú biên soạn ngay các mẹ nhé
