SIÊU ÂM ĐỘ MỜ DA GÁY: CÁC MẸ BẦU NÊN BIẾT CHO MỘT THAI KỲ MẠNH KHOẺ

Hiểu Về Siêu Âm Độ Mờ Da Gáy: Kiến Thức Quan Trọng Cho Thai Kỳ Khỏe Mạnh

Hành trình mang thai mang đến nhiều niềm vui nhưng cũng không ít lo lắng. Một trong những việc quan trọng trong tam cá nguyệt đầu là đo độ mờ da gáy (nuchal translucency – NT). Siêu âm độ mờ da gáy giúp sàng lọc sớm nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể, đặc biệt là hội chứng Down. Hiểu rõ về NT giúp mẹ bầu tự tin, chủ động chăm sóc thai kỳ.

Độ mờ da gáy là gì?

Độ mờ da gáy (NT) là lớp dịch dưới da phía sau gáy thai nhi. Siêu âm đo độ mờ da gáy thực hiện từ tuần 11 đến 14 của thai kỳ. Thời điểm này, lớp dịch NT rõ ràng và đo được chính xác nhất. Chỉ số NT cung cấp thông tin về sức khỏe thai, nhất là nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể như Down (trisomy 21), Edwards (trisomy 18), Patau (trisomy 13). NT thường được kết hợp với xét nghiệm máu mẹ và tuổi mẹ để đánh giá nguy cơ tổng thể.

Đo NT hoàn toàn không xâm lấn, an toàn cho mẹ và bé. Thủ thuật thực hiện bằng máy siêu âm, diễn ra nhanh chóng trong buổi khám thai định kỳ. Đây là xét nghiệm sàng lọc đầu tiên, nền tảng cho các quyết định tiếp theo về thai kỳ.

Tại sao đo độ mờ da gáy lại quan trọng?

NT là dấu hiệu sớm giúp phát hiện nguy cơ bất thường về di truyền. Việc phát hiện sớm giúp gia đình có thời gian tìm hiểu, chuẩn bị tâm lý và lên kế hoạch chăm sóc phù hợp. Nếu NT dày hơn bình thường, bác sĩ có thể tư vấn làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu như NIPT, chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau để xác định chính xác hơn. Khi NT bình thường, nguy cơ dị tật giảm rõ rệt, mẹ bầu yên tâm hơn.

Xét nghiệm này không mang tính chẩn đoán, chỉ đánh giá nguy cơ. Nghĩa là kết quả “nguy cơ cao” không chắc chắn thai nhi có bệnh. Ngược lại, “nguy cơ thấp” cũng không loại trừ hoàn toàn. Quyết định xét nghiệm chuyên sâu hơn sẽ dựa trên NT kết hợp các yếu tố khác.

Quy trình đo độ mờ da gáy diễn ra như thế nào?

Đo NT được thực hiện qua siêu âm thai từ tuần 11 đến hết tuần 13,6 ngày. Bác sĩ sẽ dùng đầu dò siêu âm qua thành bụng mẹ, quan sát thai nhi trên màn hình. Để đo chính xác, thai phải nằm ngửa, đầu hơi ngửa. Nếu thai không ở vị trí chuẩn, bác sỹ có thể yêu cầu mẹ thay đổi tư thế hoặc vận động nhẹ. Kết quả đo NT được ghi nhận bằng đơn vị milimét. Giá trị NT bình thường thường dưới 3,0 mm (tùy theo tuổi thai, bảng bách phân vị).

Giải thích kết quả đo độ mờ da gáy

Kết quả NT được kết hợp với tuổi mẹ, xét nghiệm máu double test để tính nguy cơ tổng thể. Kết quả này trả về dưới dạng tỷ lệ, ví dụ 1/100 hoặc 1/10000. Chỉ số này thể hiện xác suất thai nhi có bất thường. Nếu tỷ lệ là 1/100, nghĩa là cứ 100 thai như vậy có 1 trường hợp mắc. Nếu là 1/10000, nguy cơ rất thấp. NT càng cao, nguy cơ càng tăng. Với xét nghiệm NIPT (lúc này không làm double test) thì sẽ ra kết quả nguy cơ cao hoặc nguy cơ thấp

Kết quả “nguy cơ cao” không đồng nghĩa thai chắc chắn bất thường. Lúc này, bác sĩ sẽ tư vấn thêm các xét nghiệm chẩn đoán xác định như chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau. Ngược lại, nếu NT bình thường, nguy cơ thấp, mẹ bầu vẫn nên duy trì khám thai định kỳ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả NT

Nhiều yếu tố có thể tác động đến kết quả đo NT. Đầu tiên là tuổi thai: Đo NT chỉ chính xác trong tuần 11 đến 14. Thai nhi cần nằm đúng tư thế, nếu không phải điều chỉnh hoặc đo lại. Trình độ bác sỹ và chất lượng máy siêu âm cũng rất quan trọng. Một số trường hợp mẹ béo phì, thành bụng dày sẽ gây khó quan sát. Một số thuốc hoặc bệnh lý cũng có thể ảnh hưởng.

Lợi ích và giới hạn của xét nghiệm độ mờ da gáy

Đo NT giúp phát hiện sớm bất thường, từ đó gia đình chủ động hơn trong theo dõi, điều trị, hoặc chuẩn bị tâm lý. Đây là xét nghiệm an toàn, không xâm lấn, dễ thực hiện và được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Tuy nhiên, NT không phải xét nghiệm chẩn đoán. Kết quả chỉ mang tính ước lượng nguy cơ, không thể xác định 100%. Ngoài ra, NT cao có thể gây lo lắng cho gia đình, dù nhiều trường hợp thai vẫn phát triển bình thường.

Quy trình siêu âm và những điều cần lưu ý

Trước khi siêu âm, bác sĩ sẽ giải thích mục đích xét nghiệm, cách thực hiện và trả lời thắc mắc. Quá trình đo diễn ra nhanh, không đau, thường kết thúc trong vài phút. Sau khi đo xong, bác sĩ sẽ kết hợp kết quả NT với các yếu tố khác, tư vấn cụ thể cho từng trường hợp. Nếu nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu (NIPT), chọc ối, hoặc sinh thiết gai nhau tùy theo tuổi thai và điều kiện.

Các xét nghiệm tiếp theo khi NT tăng

Nếu NT tăng hoặc có bất thường, các xét nghiệm tiếp theo gồm:

• Xét nghiệm máu NIPT (không xâm lấn, độ chính xác cao).
• Chọc ối (từ tuần 16), kiểm tra bộ gen thai nhi.
• Sinh thiết gai nhau (tuần 11–13), kiểm tra nhiễm sắc thể.

Các thủ thuật chẩn đoán này có thể có rủi ro nhỏ (như sảy thai), nên bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng và tư vấn rõ ràng cho gia đình.

Những câu hỏi thường gặp về độ mờ da gáy

• Khi nào nên đo NT?
  Nên đo NT từ tuần 11 đến 13,6. Đây là giai đoạn NT rõ nhất và kết quả chính xác nhất.

• NT tăng có chắc chắn thai bất thường không?
  Không. NT tăng chỉ là dấu hiệu nguy cơ, cần xét nghiệm chẩn đoán để khẳng định.

• Có bắt buộc phải làm xét nghiệm này không?
  Không bắt buộc, nhưng khuyến cáo thực hiện cho tất cả mẹ bầu để sàng lọc dị tật sớm.

• Đo NT có nguy hiểm cho mẹ hoặc bé không?
  Không. Đây là siêu âm thông thường, an toàn, không ảnh hưởng thai nhi.

• Phải làm gì khi NT tăng?
  Nên bình tĩnh trao đổi với bác sĩ, thực hiện các xét nghiệm tiếp theo nếu được chỉ định.

Kết luận: Chủ động kiến thức – An tâm thai kỳ

Hiểu đúng về xét nghiệm độ mờ da gáy sẽ giúp mẹ bầu chủ động, bình tĩnh trong mọi tình huống. Đo NT là một bước quan trọng trong quản lý thai sớm, giúp phát hiện nguy cơ và lên kế hoạch chăm sóc thai nhi tối ưu. Luôn trao đổi với bác sĩ để được giải thích, hướng dẫn đầy đủ về kết quả và các bước tiếp theo, đảm bảo thai kỳ an toàn, khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.

Bài viết tham khảo thêm https://drtuyhocbaothai.com/do-mo-da-gay-bao-nhieu-la-binh-thuong/