Những yếu tố làm tăng độ mờ da gáy
Mở Đầu: Hành Trình Thai Kỳ Và Nỗi Lo Thường Trực
Khi biết mình mang thai, hẳn bạn sẽ phải trải qua rất nhiều cảm xúc khác nhau: vui mừng, hạnh phúc, hồi hộp xen lẫn những lo lắng. Đặc biệt, khi bước vào các mốc khám thai quan trọng, các mẹ bầu luôn cầu mong em bé khỏe mạnh, phát triển bình thường. Trong hành trình này, độ mờ da gáy (Nuchal Translucency – NT) là một chỉ số được nhắc đến nhiều và gây ra không ít lo lắng cho các mẹ. Vậy, điều gì làm tăng độ mờ da gáy? Những yếu tố nào bạn có thể chưa biết? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!
1. Độ Mờ Da Gáy (NT) Là Gì? Tại Sao Nó Quan Trọng?
NT là lớp dịch nằm giữa da và mô mềm ở vùng gáy của thai nhi. Lớp dịch này được đo bằng siêu âm, thường trong khoảng tuần 11 đến tuần 13 của thai kỳ. Chỉ số này giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ các dị tật bẩm sinh, đặc biệt là các bất thường về nhiễm sắc thể như hội chứng Down, Edwards, Patau, bất thường tim bẩm sinh, và một số hội chứng di truyền hiếm gặp khác3.
NT bình thường ở mức dưới hoặc bằng 2,5 mm. Khi vượt quá con số này, đặc biệt là trên 3,5 mm, bác sĩ sẽ cảnh báo nguy cơ thai nhi có thể mắc các bệnh lý trên và sẽ tư vấn làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác hơn.
2. Những Yếu Tố Làm Tăng NT
Có rất nhiều yếu tố tác động đến chỉ số NT. Một số yếu tố bạn có thể kiểm soát được, nhưng một số khác lại thuộc về di truyền hoặc bệnh lý nền. Dưới đây là các yếu tố chính:
2.1. Yếu Tố Di Truyền
Di truyền là một trong những nguyên nhân quan trọng làm tăng NT. Nếu trong gia đình bạn có người từng sinh con có dị tật bẩm sinh, hội chứng Down, hoặc các bất thường nhiễm sắc thể, nguy cơ thai nhi của bạn cũng tăng lên3. Thậm chí, một số đột biến gene hiếm cũng gây ra tình trạng này, như trường hợp chị Nga được ghi nhận tại Bệnh viện Tâm Anh khi thai nhi mang đột biến gene FLT4 di truyền từ mẹ, dẫn đến độ mờ da gáy dày hơn bình thường3.
2.2. Tuổi Của Mẹ Bầu
Tuổi của mẹ càng cao, nguy cơ thai nhi có độ mờ da gáy cao và mắc các bệnh lý di truyền càng lớn. Ví dụ, phụ nữ mang thai ở tuổi 20 chỉ có tỷ lệ thai nhi mắc hội chứng Down khoảng 1/1600, nhưng khi mẹ mang thai ở tuổi 45, tỷ lệ này tăng lên đến 1/30. Nguyên nhân là do chất lượng noãn bào giảm theo tuổi tác, dẫn đến nguy cơ lỗi phân bào và rối loạn nhiễm sắc thể.
2.3. Bệnh Lý Nền Của Mẹ
Một số bệnh lý nền của mẹ như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn tuyến giáp có thể làm tăng nguy cơ thai nhi có độ mờ da gáy cao. Đặc biệt, tiểu đường thai kỳ hoặc tiểu đường trước khi mang thai nếu không được kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, khiến các cơ quan phát triển không bình thường và làm tăng nguy cơ dị tật, bao gồm cả độ mờ da gáy cao.
2.4. Tác Động Của Thuốc Và Chất Độc Hại
Việc sử dụng thuốc trong tam cá nguyệt đầu tiên, đặc biệt là các thuốc điều trị bệnh do virus, vi khuẩn, hoặc một số loại thuốc đặc trị khác, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và làm tăng độ mờ da gáy. Ngoài ra, môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với hóa chất, bức xạ, khói bụi, thuốc lá, rượu bia cũng là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng thai nhi bị bất thường, bao gồm cả độ mờ da gáy cao.
2.5. Lối Sống Không Lành Mạnh
Lối sống không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, chế độ dinh dưỡng kém, thiếu vận động, căng thẳng kéo dài cũng góp phần làm tăng nguy cơ bất thường ở thai nhi, bao gồm độ mờ da gáy cao. Việc ăn uống đầy đủ dưỡng chất, nghỉ ngơi hợp lý, giữ tinh thần thoải mái sẽ giúp mẹ bầu và thai nhi khỏe mạnh hơn.
3. Quy Trình Đo Độ Mờ Da Gáy Và Các Xét Nghiệm Tiếp Theo
Đo độ mờ da gáy là một thủ thuật đơn giản, không xâm lấn, được thực hiện bằng siêu âm trong khoảng tuần 11 đến tuần 13 của thai kỳ. Bác sĩ sẽ bôi gel lên bụng mẹ và dùng đầu dò siêu âm di chuyển để quan sát vùng gáy thai nhi. Đối với mẹ có tử cung nghiêng về sau hoặc thừa cân, bác sĩ có thể chọn siêu âm qua đường âm đạo để kết quả chính xác hơn.
Sau khi đo, nếu kết quả độ mờ da gáy cao (thường trên 2,5 mm), tuỳ theo mức độ tăng ,bác sĩ sẽ tư vấn mẹ bầu làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu như:

- NIPT (Non-Invasive Prenatal Testing): Xét nghiệm ADN tự do trong máu mẹ để sàng lọc các bất thường nhiễm sắc thể3.
- Sinh thiết gai nhau (CVS): Thực hiện từ tuần 11–14, lấy mẫu gai nhau để phân tích nhiễm sắc thể, gene.
- Chọc ối: Thực hiện từ tuần 16 trở đi, lấy nước ối để xét nghiệm di truyền3.
Các xét nghiệm này giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây độ mờ da gáy cao. Từ đó có hướng xử trí phù hợp. Các mẹ có thể tham khảo thêm bài viết này
https://drtuyhocbaothai.com/do-mo-da-gay-cong-thuc-tinh/
4. Câu Chuyện Thực Tế: Kinh Nghiệm Từ Các Mẹ Bầu
Trong thực tế, nhiều mẹ bầu đã từng trải qua tình trạng đo độ mờ da gáy cao và có những lo lắng, hoang mang nhất định. Một ví dụ điển hình là chị Nga, 34 tuổi, mang thai tuần 12 ghi nhận độ mờ da gáy dày 6,1 mm. Chị từng có tiền sử lưu thai 2 lần, lần này mang thai nhờ thụ tinh ống nghiệm. Sau khi phát hiện độ mờ da gáy cao, chị được tư vấn làm xét nghiệm di truyền và phát hiện thai nhi mang đột biến gene FLT4 di truyền từ mẹ. Quá trình theo dõi thai kỳ của chị rất khó khăn do bóc tách túi thai, nhưng nhờ sự hỗ trợ kịp thời của bác sĩ, chị đã được dưỡng thai và chuẩn bị tâm lý trước khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn để chẩn đoán chính xác3.
5. Làm Gì Khi Độ Mờ Da Gáy Cao?
Nếu kết quả đo độ mờ da gáy cao, mẹ bầu không nên quá lo lắng. Lúc này, cần bình tĩnh lắng nghe tư vấn của bác sĩ. Thực tế, không phải tất cả các trường hợp độ mờ da gáy cao đều đồng nghĩa với thai nhi có bệnh lý nghiêm trọng. Có khoảng 70–80% trường hợp tuy độ mờ da gáy cao nhưng thai nhi vẫn phát triển bình thường.
Tuy nhiên, mẹ bầu cần chú ý:
- Làm các xét nghiệm chuyên sâu như NIPT, sinh thiết gai nhau, chọc ối để chẩn đoán chính xác hơn.
- Theo dõi sát tình trạng thai kỳ: Siêu âm định kỳ, kiểm tra tim thai, các chỉ số phát triển của thai nhi.
- Chăm sóc sức khỏe tốt: Ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, không hút thuốc, không uống rượu.
- Tư vấn di truyền: Nếu có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý di truyền, nên tư vấn với bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ tối ưu.

6. Cách Phòng Ngừa Độ Mờ Da Gáy Cao
Không phải tất cả các yếu tố đều có thể kiểm soát được. Nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ bằng các biện pháp sau:
- Khám thai định kỳ: Tuân thủ lịch khám thai, làm các xét nghiệm sàng lọc theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Kiểm soát bệnh lý nền: Nếu có bệnh tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn tuyến giáp, cần điều trị ổn định trước và trong khi mang thai.
- Tránh tiếp xúc với chất độc hại: Không hút thuốc, uống rượu, tránh môi trường ô nhiễm, hóa chất, bức xạ.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn đủ chất, bổ sung axit folic, vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Giữ tinh thần thoải mái: Tránh căng thẳng, lo âu, tập luyện nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc.
7. Lời Khuyên Và Động Viên Từ Chuyên Gia
Hành trình mang thai luôn chứa đựng những lo lắng. Bạn không cô đơn. Đã có rất nhiều mẹ bầu vượt qua giai đoạn này nhờ sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các bác sĩ. Hãy tin tưởng vào chính mình, lắng nghe cơ thể và không ngại chia sẻ những lo lắng với bác sĩ. Mọi thắc mắc, lo âu đều rất bình thường và cần được giải đáp một cách chuyên nghiệp, tận tình.
Kết Luận: Đừng Để Nỗi Lo Chiếm Lấy Niềm Vui
Độ mờ da gáy cao không phải là “dấu chấm hết” cho thai kỳ. Nó chỉ là một dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm. Bằng cách hiểu rõ các yếu tố nguy cơ, tuân thủ lịch khám thai và chăm sóc sức khỏe tốt, bạn hoàn toàn có thể vượt qua những thử thách này. Hãy luôn giữ tinh thần lạc quan, tích cực và tin rằng mình đang làm điều tốt nhất cho con yêu.
Chúc bạn một thai kỳ an toàn, hạnh phúc và đầy yêu thương!
Bài viết này dựa trên hướng dẫn của bác sĩ sản khoa và các nguồn tài liệu y khoa uy tín, nhằm cung cấp thông tin chính xác và hữu ích cho các mẹ bầu.
Pingback: Nguy Cơ Dị Tật Bẩm Sinh Qua Độ Mờ Da Gáy Cao: Điều Cần Biết - Dr Tú - Y Học Bào Thai